Het Pannenhuis is een hoeve aan het Hoekeinde in Merksplas. Het is een voormalige afspanning annex brouwerij ('De Zwaan'), in 1654 opgetrokken aan één van oude verbindingswegen tussen Antwerpen en Keulen, nabij een wad in de Mark. .In de zuidelijke gevel bevinden zich de jaarcijfers '1654' en een geveltopteken met kruis van gesinterde baksteen, als symbool dat rondtrekkende rechters hier zitdag hielden. De oorspronkelijke functie ging teloor door de verlegging van de hoofdbaan Merksplas-Hoogstraten. In de periode 1798-1801 werden belangrijke herstellingen en verbouwingen uitgevoerd, onder meer de oprichting van de huidige voorgevel. In 1971 werd de boerderij aangekocht door kunstschilder en glazenier Raf Huet, die er een atelier inrichtte. In 1974 werd de hoeve beschermd als monument. In 1983 vonden restauratiewerken plaats onder leiding van Y. De Bont.
Foto: Karel Lavrijsen
Tags: Pannenhuis Hoeve Merksplas archeonet geotagged geo:lon=4.8578 geo:lat=51.3735 antwerpen
De kapel van de rijksweldadigheidskolonie in Merksplas is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart. De kapel werd op het einde van de 19de eeuw gebouwd naar een ontwerp van Victor Besme. De grote en ruime kapel met een robuuste bakstenen toren vormt één geheel met de andere hoofdgebouwen op het domein van de strafinrichting. De bouwstijl van deze kapel is eclectisch, wat blijkt uit de neo-romaanse elementen en de stalen bogen. Uniek is ook de lichtstraat in de nok, die voor een verrassende lichtinval zorgt. Dit gebouw is beschermd sinds 1999. In 2007 was het restauratieproject een van de finalisten in de Monumentenstrijd. De kapel wordt tegenwoordig gebruikt door het gevangenismuseum.
Foto: Karel Lavrijsen
Tags: Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkapel Kapel Kerk Rijksweldadigheidskolonie Landloperskolonie Kolonie Gevangenismuseum Museum Lichtstraat Merksplas archeonet geotagged geo:lon=4.8253 geo:lat=51.3555 antwerpen
In 1822 werd op een uitgestrekt heidegebied in Merksplas een onvrije landloperskolonie gesticht. In 1870 kreeg de kolonie een nieuwe bestemming als bedelaarshuis met een vergelijkbaar regime als de penitentiaire instellingen. Door de groei van het aantal geïnterneerden vonden vanaf het einde van de 19de eeuw grote bouwactiviteiten plaats. De instelling evolueerde naar een strafinrichting en, als gevolg van de afschaffing van de wet op de landloperij in 1993, ook naar een gesloten opvangcentrum voor illegalen.
De Rijksweldadigheidskolonie is een unieke getuige van de evolutie van de sociale en penitentiaire wetgeving sinds de Hollandse periode. Het landschap wordt gekenmerkt door een uitgestrekt, geometrisch drevenpatroon. De sinds 1999 beschermde gebouwen dateren grotendeels uit de jaren 1880-1890, met latere aanpassingen in functie van de nieuwe bestemmingen. Ze zijn typisch voor de eclectisch baksteenarchitectuur van die tijd. Enkele kleiputten herinneren nog aan de baksteenproductie in de eigen steenbakkerij.
Foto: Annika Devroe
Tags: Landloperskolonie Kolonie Lichtstraat Merksplas archeonet geotagged geo:lon=4.8253 geo:lat=51.3555 antwerpen
In 1822 werd op een uitgestrekt heidegebied in Merksplas een onvrije landloperskolonie gesticht. In 1870 kreeg de kolonie een nieuwe bestemming als bedelaarshuis met een vergelijkbaar regime als de penitentiaire instellingen. Door de groei van het aantal geïnterneerden vonden vanaf het einde van de 19de eeuw grote bouwactiviteiten plaats. De instelling evolueerde naar een strafinrichting en, als gevolg van de afschaffing van de wet op de landloperij in 1993, ook naar een gesloten opvangcentrum voor illegalen.
De Rijksweldadigheidskolonie is een unieke getuige van de evolutie van de sociale en penitentiaire wetgeving sinds de Hollandse periode. Het landschap wordt gekenmerkt door een uitgestrekt, geometrisch drevenpatroon. De sinds 1999 beschermde gebouwen dateren grotendeels uit de jaren 1880-1890, met latere aanpassingen in functie van de nieuwe bestemmingen. Ze zijn typisch voor de eclectisch baksteenarchitectuur van die tijd. Enkele kleiputten herinneren nog aan de baksteenproductie in de eigen steenbakkerij.
Foto: Annika Devroe
Tags: Landloperskolonie Kolonie Lichtstraat Merksplas archeonet geotagged geo:lon=4.8253 geo:lat=51.3555 antwerpen